DEK-OKA LECINONO

LETERO AL SVEDA AMIKO

paroli

Al s-ro
M. Andersson
Nedergatan 7
Stockholm
Švédsko

Lančov, la 5 an de aŭgusto 20..

Kara amiko,

    sinceran dankon por via longa kaj tre interesa letero, kiun mi ricevis nur hodiaŭ. Vi certe miras, ke mia respondo ne estas datita en Třebíč. Kion mi ĉi tie faras?
En vintro mi suferis gripon kaj devis naŭ tagojn kuŝi en malsanulejo. Mi do volas perfekte ripozi, miaj fortoj devas renoviĝi, refreŝiĝi. Mi estas okupita en poŝtoficejo kiel poŝtestro kaj havas, kiel ĉiu laborulo, kiu estas laborinta pli ol 15 jarojn, kvarsemajnan pagatan libertempon. Tial mi decidis, ke mi uzos du semajnojn por ripozado en nia fama Esperanto-tendaro en Lančov.
    Mi estas ano de nia tutmonda Universala Esperanto-Asocio kaj kompreneble ankaŭ de ĝia landa organizo Ĉeĥa Esperanto-Asocio, al kies okdeko da kluboj kaj rondetoj apartenas ankaŭ Esperanto-Klubo en Třebíč. Nia klubo estas unu el la plej aktivaj kaj famaj, ĝuste pro la tendaro en Lančov. Esperanto-tendaroj kaj someraj lernejoj havas en nia lando longan tradicion. Skoltoj organizis esperantistan tendaron jam en 1926 en arbaroj proksime de Prago. Alte taksata estis Esperanto-kolegio en Doksy en la jaroj 1946-1952. Nun tre aktivas katolikaj esperantistoj en la tendaro de Sebranice apud Litomyšl. Mi povus trovi en literaturo pri nia movado ankoraŭ plurajn aliajn. Sed plej longan, jam kvardekjaran tradicion havas la tendaro en Lančov, kiun organizas nia klubo.
    Eble vi scias, ke Ĉeĥio konsistas el tri historiaj landoj: okcidente Bohemio, en kies centro situas nia ĉefurbo Prago (nia plej valora nacia juvelo), sudoriente Moravio kaj nordoriente Silezio, kies pli granda parto nun apartenas al Pollando. Kaj tute sude de Moravio, tuŝproksime al la ŝtatlimo kun Aŭstrio, sur la rivero Dyje (legu dije), estis en 1935 finkonstruita valbaraĵo, kiu formis belegan lagon. Ĝi servas kiel rezervujo de trinkakvo kaj ripozejo. La nomon ĝi ricevis laŭ proksima kastelo Vranov.
    Sur bordo de unu el la lagaj golfoj, en arbaro, en distanco de kvaronhora promeno de la vilaĝo Lančov, konstruis niaj klubanoj tendaron kiel someran Esperanto-lernejon. En la sesdekaj kaj sepdekaj jaroj tie staris efektive tendoj, sed en la okdekaj jaroj ilin anstataŭis kabanoj (laŭ oficiala postulo pro higienaj motivoj). En la tendaro oni instruas Esperanton al infanoj, al adoleskantoj kaj ankaŭ al plenkreskuloj en kursoj por komencantoj, por progresintoj kaj en konversaciaj kursoj. Ĉiusomere okazas tri dusemajnaj etapoj po 150 personoj. Vi povas imagi, kiom da laboro devis esperantistoj (ankaŭ el aliaj kluboj) investi en la tendaro: konstruado de kabanoj, kancelario, kuirejo, lavejoj kaj necesejoj, sekurigado de kvalita instruado, kultura programo, manĝado, pura littolaĵo kaj denove post la lasta etapo ĉion repurigi, ripari, ordigi. Pluraj el niaj samideanoj dediĉis al la tendaro preskaŭ sian tutan vivon.
    Kiam mi estis aĉetinta bileton kaj envagoniĝinta, mi renkontis en la trajno mian konaton el Pilzeno, urbo de nia plej bona biero. Ni do veturis kelkajn horojn kune kaj ne bezonis timi la longan vojon. Kiam ni estis venintaj al Znojmo, ni elvagoniĝis kaj disiris. Mi daŭrigis mian vojaĝon per aŭtobuso al urbeto Vranov kaj poste al vilaĝo Lančov. De tie mi iris piede tra arbaro al la tendaro.
    En la tendaron mi alvenis, kiam la ceteraj tendaranoj estis jam manĝintaj. Sed post duonhoro, kiam mi estis baninta min kaj ŝanĝinta mian vojaĝan veston, mia manĝo, kiu estis dume kuirata, estis jam preparita. Mi iom priskribos al vi nian ripozejon, kiu kuŝas en unu el niaj plej belaj regionoj. Ĝi ne estas turista hotelo sur altaĵo kun ĉambroj ekipitaj per nova komforta meblaro, kie en la koridoroj estas tapiŝoj kaj sur muroj belaj bildoj. Ĝi estas triangula herbejo ĉiraŭita de arbaro. En la supra parto oni vidas kancelarion kun kuirejo kaj manĝejo, ĉe la aliaj du flankoj de la triangulo staras kabanoj. En ili estas kvar aŭ kvin simplaj litoj, tabletoj kaj du seĝetoj sen apogilo. Efektive skoltaj, romantikaj vivkondiĉoj. En la kabanoj jam lumas elektro, tamen en la iamaj tendoj oni uzis kandelojn. Al la laga golfo ni povas veni post cent aŭ ducent paŝoj.
    La tendarestro kaj estro de la kuirejo estas spertaj fakuloj. Ni manĝas bonege kaj kvinfoje ĉiutage. Tagmeze kaj vespere estas ĉiam viando, tamen eblas elekti ankaŭ vegetaran manĝaĵon. Matene ni lernas en niaj kursoj, kutime sur benkoj antaŭ la kabanoj (se ne pluvas), posttagmeze ni ludas sur la ludejo volejbalon aŭ faras ekskursojn, banas nin, naĝas, boatas, legas aŭ ...faras nenion. Mi ŝatas promeni frumatene. Tiam mi admiras la belecon kaj purecon de la naturo, la freŝecon de la floroj, la klarecon de la aero kaj la bluecon de foraj arbaroj. Mi tre ŝatas kolekti fungojn. Kiam mi estas ironta en arbaron kolekti fungojn, mi ĉiam surmetas turistajn ŝuojn, pantalonon kaj jakon. Grandaj estas mia ĝojo kaj la admiro de la amikoj, kiam mi estas revenanta kun plena pansaketo da belegaj boletoj. Vespere ni rigardas en manĝejo televidan programon aŭ dancas aŭ amuziĝas per ia ludo. Plej ŝatataj estas programoj ĉe tendarfajro. Kiam mi estis hejme pakanta mian kofron kaj veturonta ĉi tien, neniam mi estus kredanta, ke mi estos tie ĉi tiel kontenta.
    Niaj kursanoj estas geknaboj, studentoj kaj instruistoj, laboristoj kaj ministoj, oficistoj, kuracistoj, vendistoj kaj eĉ maljunaj ekslaboruloj. Mi interamikiĝis ĉi tie kun lokomotivestro kaj ekspoŝtestro, kun kiuj mi ofte kolektas fungojn. La lokomotivestro estas hungaro kaj la ekspoŝtestro germano. Ni apartenas al la konversacia kurso, kie ni interbabilas sole en Esperanto.
    Nun ni preparas nin por la hodiaŭa vespera tendarfajro.

Kun samideana saluto

Josef Čech


Novaj vortoj


esperanto
czech

esperanto
czech

admiri    
obdivovat

Lia imperiestra Moŝto Jeho císařské  Veličenstvo

adoleskanto   
dorostenec, dospívající

ligno
dřevo

akcepti
příjmout

limo
hranice

akompani
doprovázet

littolaĵo lůžkoviny

altaĵo výšina

lokomotivestro strojvůdce

amuzi
bavit

ludejo
hřiště

asocio
svaz

malsanulejo nemocnice

bani
koupat

meblo
nábytek

baniĝi koupat se

medikamento lék

bari
hradit

membro
člen

bedaŭri litovat

mencii
zmínit se

bedaŭrinde bohužel

metio
řemeslo

beleco
krása

ministo
horník

bileto
lístek, jízdenka

miri
divit se

boati
jezdit na lodičce

Moravio
Morava

boato
člun, loďka

moŝto všeob. titul (viz gramatiko)

Bohemio
Čechy

motivo
motiv

boleto
hříbek

movado
hnutí

centro
centrum

movi
hnout

ĉiutage každodenně

nacio
národ

datita
datovaný

naturo
příroda

daŭrigi pokračovat

nekredema nevěřící

decidi
rozhodnout

nordo
sever

dediĉi věnovat

nordorienta severovýchodní

diferenco
rozdíl

nur
teprv

disponi
disponovat

oficejo
úřadovna

disponigi
dát k užívání

ofici
úřadovat

distanco
vzdálenost

oficiala
oficiální

dume
zatím, mezitím

ofico
úřad

efektive
opravdu

okcidento
západ

eksa
bývalý

organizaĵo organizace

ekskurso
výlet

pagata
placený

ekslaboristo
bývalý dělník

pagi
platit

elvagoniĝi vystoupit (z vagonu)

paĝo stránka

esprimi
vyjádřit

paki
balit

estro
vedoucí, ředitel

pansaketo chlebník

etapo
etapa, běh

pantalono
kalhoty

fako
obor

Pilzeno
Plzeň

fakulo
odborník

postulo
požadavek

fama
slavný

poŝtestro vedoucí pošty

fero
železo

prepari
připravit

fervojo
železnice

princidino princezna

fora
vzdálený

promeno
vycházka

formi
tvořit, formovat

prononci
vyslovit

freŝeco svěžest

prononco
výslovnost

fromaĝo sýr

proponi
nabídnout

frumatene časně zrána

prunti
půjčit

fungo
houba

pureco
čistota

gastigado pohoštění

rabato
sleva

golfo
zátoka

refreŝigo osvěžení

gripo
chřipka

regiono
kraj

ĝui používat, vychutnávat

rekreiĝi obnovit se

hejme
doma

renkonti
potkat

higieno
hygiena

renoviĝi obnovit se

imperiestro císař

restado
pobyt

informo
zpráva

rezerva
rezervní

interamikiĝi spřátelit se

rezervujo
rezervoár

internulejo internát

sako
pytel

investi
investovat

senpage
bezplatně

jako
kabát

serĉata hledaný

kabano
chata

silabo
slabika

kancelario
kancelář

Silezio
Slezko

kandelingo svícen

sincera
upřímný

kandelo
svíce

sindikatoj odbory

kastelo
hrad

situi
nacházet se

katoliko
katolík

skolto
skaut

kofro
kufr

suferi
trpět

kolegio
kolej (školní)

surmeti
obléci, obout

kolekti
sbírat

svedo
Švéd

komitato
výbor

sviso
Švýcar

komplika
komplikovaný

ŝtato stát

konato
známý

ŝuo polobotka

konsili
radit

tagmeze
v poledne

konversacio
konverzace

televida
televizní

konvinki
přesvědčit

tendarfajro táborový oheň

koridoro
chodba

tendaro
tábor

koverto
obálka

tendo
stan

kredi
věřit

tradicio
tradice

krei
tvořit

truo
díra

kreiĝi tvořit se

turista
turistický

kuirejo kuchyň

tutmonda
světový

kuiri
vařit

tutŝtata celostátní

laborulo
pracovník

universala
univerzální, zde: světový

lago
jezero

valbaraĵo přehrada, hráz

landa
zemský

valo
údolí

laŭ podle, na

valora
hodnotný

lernejo
škola

vendi
prodat




vesto
oblek




vizitata
navštěvovaný




zorgi
pečovat, starat se


GRAMATIKO

1. Všeobecným titulovým výrazem moŝto překládáme do esperanta všechny tituly obvyklé k vyjádření společenské úcty, jako:
Lia imperiestra Moŝto Jeho císařské Veličenstvo, Ŝia princidina Moŝto Její Výsost princezna, Lia ministra Moŝto Jeho Excelence ministr, Via profesora Moŝto slovutný pane profesore, pastra moŝto velebný pán, sinjorina moŝto milostpaní, moŝta (altmoŝta, moŝtnaskita) sinjorino urozená paní, sidiĝu, via moŝto posaďte se, jasnosti, kion vi moŝtas ordoni? co ráčíte poroučet? moŝtuloj kaj moŝtulinoj urozenci apod.

Rimarko
Přesto se používají i jiné tituly: ekscelenco, Via Majesto, Siro, eminenco, monsinjoro.

2. Přípona  -ing-  znamená dutý předmět (nebo s dutinou na konci), který slouží jako násadka (držátko) nebo chránítko:
násadka: plumo pero, plumingo násadka na pero; cigaro doutník, cigaringo špička na doutník;
chránítko: fingro prst, fingringo náprstek; sabro šavle, glavo meč, sabringo, glavingo pochva;

O tom, zda konkrétní odvozenina značí násadku nebo chránítko, rozhodla většinou praxe. Proto např. chránítko plnicího pera (čepička) se řekne jinak, totiž plumkapuĉo (doslova: kapuce pera), naopak držadlo šavle nebo meče je tenilo.
Používají se i výrazy elingigi vytasit (meč), eningigi (zasunout do pochvy).

3. Přípona  -estr-  u podstatných jmen značí představeného: poŝto pošta, poŝtestro vedoucí pošty; ŝipo loď, ŝipestro kapitán lodi; lernejo škola, lernejestro ředitel školy; klubestro předseda klubu.
Samotné slovo estro má týž význam jako předpona: estro de la tendaro vedoucí tábora; estraro de la asocio vedení svazu, předsednictvo; estrarano člen předsednictva; estri la klubon řídit klub, předsedat klubu.

4. Přípona  -ej-  znamená místo
a) kde se provozuje určitá činnost:
labori pracovat, laborejo pracovna; ofici úřadovat,oficejo úřadovna; gimnasto gymnasta, cvičenec, gimnastiko gymnastika, gimnasti, gimnastiki cvičit, gimnastejo, gimnastikejo tělocvična; ludi hrát si, ludejo hřiště;
b) pro určité bytosti nebo věci:
kokino slepice, kokinejo kurník; bovino kráva, bovinejo kravín; libro kniha, librejo knihovna; ligno dřevo, lignejo dřevník.
Samotné ejo značí místnost (málo luxusní na to, aby ji bylo možno nazvat ĉambro, halo, salono).

5. Příponou  -ec-  označujeme názvy vlastností:
beleco krásný, beleco krása; pura čistý, pureco čistota; homo člověk, homeco lidskost; amiko přítel, amikeco přátelství.

Rimarkoj
a) Samostatné slovo eco znamená vlastnost: facileco, reguleco kaj belsoneco estas la ĉefaj ecoj de Esperanto - snadnost, pravidelnost a libozvučnost jsou hlavní vlastnosti esperanta.
b) Nezaměňujte příponu -ec- (vlastnost) s příponou  -aĵ- (věc):dolĉa sladký, dolĉeco sladkost (vlastnost), ale dolĉaĵo sladkost (sladká věc, zákusek, bonbón), např.: mi ne ŝatas la troan dolĉecon de dolĉaĵoj, tial mi ne manĝas sukeraĵojn nemám rád přílišnou sladkost sladkostí, proto nejím cukroví.
c) Od přídavných jmen vytvořených příponou  -em-  (např. laborema pracovitý) by se měly názvy vlastností také odvozovat příponou  -ec- (laboremeco pracovitost), avšak esperanto se vyhýbá zbytečnému hromadění přípon, proto stačí jen -emo: laboremo pracovitost, komprenemo chápavost, kredemo důvěřivost apod.

6. Předpona eks-  u podstatných jmen znamená bývalý:
eksministro exministr, bývalý ministr; eksreĝo bývalý král; eksklubestro bývalý předseda klubu.
Tentýž význam má i přídavné jméno eksa: eksa ministro bývalý ministr.

7. Přídavná jména slovesná na  -anta,  -inta,  -onta a  -ata,  -ita,  -ota používáme jako ostatní přídavná jména i ve spojení s pomocným slovesem esti. Protože tato přídavná jména slovesná mohou v esperantu vyjadřovat samostatně čas, vznikají jejich spojením s pomocným slovesem esti složené tvary činného i trpného rodu, které mohou vyjádřit zvlášť čas pomocného slovesa esti a v poměru k němu čas přídavného jména slovesného.

ili estas     ili estas       ili estas
segontaj      segantaj        segintaj

ĝi estas      ĝi estas ĝi     estas
segota        segata          segita

Složené časy slovesné

a) činný rod

la knabo estas seganta   hoch řeže (je řezající)
la knabo estis seganta  
hoch řezal (byl řezající)
la knabo estos seganta  
hoch bude řezat (bude řezající)
la knabo estus seganta  
hoch by řezal (byl by řezající)
la knabo estu seganta   
ať hoch řeže (ať je řezající)

la knabo estas seginta   hoch právě nařezal (je nařezavší)
la knabo estis seginta
   hoch již dříve nařezal (byl nařezavší)

la knabo estos seginta   hoch bude mít nařezáno (bude nařezavší)
la knabo estus seginta   hoch by měl nařezáno (byl by nařezavší)
la knabo estu seginta    ať hoch má nařezáno (ať je nařezavší)

la knabo estas segonta   hoch se chystá řezat (je před řezáním)
la knabo estis segonta   hoch se chystal řezat (byl před řezáním)
la knabo estos segonta   hoch se bude chystat řezat (bude před řezáním)
la knabo estus segonta   hoch by se chystal řezat (byl by před řezáním)
la knabo estu segonta    ať se hoch chystá řezat (ať je před řezáním)

b) trpný rod

la ligno estas segata   dřevo je řezáno
la ligno estis segata   dřevo bylo řezáno
la ligno estos segata   dřevo bude řezáno
la ligno estus segata   dřevo by bylo řezáno
la ligno estu segata    ať je dřevo řezáno

la ligno estas segita   dřevo je nařezáno
la ligno estis segita   dřevo bylo nařezáno
la ligno estos segita   dřevo bude nařezáno
la ligno estus segita   dřevo by bylo nařezáno
la ligno estu segita    ať je dřevo nařezáno

la ligno estas segota   dřevo má být (na)řezáno
la ligno estis segota   dřevo mělo být (na)řezáno
la ligno estos segota   dřevo bude muset být (na)řezáno
la ligno estus segota   dřevo by mělo být (na)řezáno
la ligno estu segota    ať má být dřevo (na)řezáno

Rimarkoj

a) Slovesné tvary složené používáme v rodě činném jen v odůvodněných případech.

Srovnej:
Mi venis, kiam la gastoj tagmanĝis přišel jsem, když hosté obědvali; avšak: mi venis, kiam la gastoj estis tagmanĝintaj přišel jsem, když hosté byli po obědě.
V činném rodě vystačíme obyčejně s tvary jednoduchými na  -as,  -is,  -os,  -us,  -u; mi legis místo mi estis leganta, mi legos místo mi estos leganta, mi legus místo mi estus leganta apod.

b) Složené tvary s přídavnými jmény slovesnými na  onta a  ota značí nejen čas budoucí, ale i povinnost, a proto je často překládáme slovem mít ve smyslu mít povinnost;

EKZERCOJ

1. Přeložte:
a) Mi estas pura, ĉar mi estas lavita. La infano estas lavata, ĉar ĝi estas malpura. Antaŭ la dormo ĉiuj infanoj estas lavotaj. La libro estas tre interesa, tial ĝi estas tre legata. La infano estus bela, se ĝi estus lavita. La avo laŭdos sian nepinon Eva. Panjo, ĉu vi scias, ke Eva estas de l' avo lavota? Sinceraj gastoj: La viando estas formanĝita, la vino eltrinkita, ni povas do iri hejmen.

b) Dobří spisovatelé jsou, byli a vždy budou milováni svými čtenáři. Noviny jsou už zaplaceny? Ne, mají být placeny. Josefe, už jsi napsal všechna cvičení? Anglické cvičení jsem už napsal, je napsáno, esperantské píši, je psáno a početní napíši, má být ještě napsáno.

c) Mirko venis, kiam Jozefo estis aĉetanta la bileton, tial li aĉetis la bileton ankaŭ por Mirko. Ĉar Karlo venis, kiam Jozefo estis jam aĉetinta la biletojn, li jam ne povis aĉeti la bileton ankaŭ por Karlo. Kiam Jozefo estis lavinta la manojn, li sidiĝis al la tablo kaj manĝis. Unue li manĝis supon, kaj kiam li estis la supon manĝinta, li ricevis viandon. Poste li ludis kun Karlo ŝakon. Kiam li estis gajninta unu partion, ili ĉesis ludi kaj iris baniĝi. Kiam ili baniĝis, venis Mirko kaj ili ĉiuj baniĝis kune. Kiam ili estis baniĝintaj, ili iris ludi volejbalon. Kiam estis pasintaj du semajnoj, la familio atendis la revenantan patron. Kiam la patro estis reveninta, li multe rakontis pri la belega libertempa restado.

2. Přeložte úkol 1c) do budoucího času.

3. Přeložte:
La eksvilaĝestro (nebo eksa estro de la vilaĝo) malsaniĝis. Post li fariĝis vilaĝestro la plej bona vilaĝano. La anaro de la komunumo konstruis en la vilaĝo por la infanoj belegajn lernejon, gimnastejon kaj ludejon. En la lernejo estas librejo kun multaj libroj kaj bela hela legejo. En la gimnastejo estas moderna lavejo. En la ĉirkaŭaj vilaĝoj oni laŭde parolas pri la grandeco, beleco kaj pureco de la lernejo. La vilaĝo havas propran kinejon kaj video-pruntejon. Malantaŭ la vilaĝo oni konstruis grandan bovinejon. Preskaŭ ĉiuj vilaĝanoj havas jam sian propran aŭtomobilon kaj la junaj havas motorciklon. Jes, la diligenteco kaj laboremo de niaj terkulturistoj estas konataj.

Simple sed klare
Filo: Paĉjo, kia diferenco estas inter optimismo, pesimismo kaj realismo?
Patro: Hm... Ĉu vi jam vidis svisan fromaĝon?
Filo: Jes, tio estas la grandega fromaĝo kun la grandaj truoj, ĉu ne?
Patro: Jes. Homo, kiu vidas nur la fromaĝon, sed ne la truojn, estas optimisto. Homo, kiu vidas nur la truojn, sed ne la fromaĝon, estas pesimisto. Sed homo, kiu vidas kaj la fromaĝon kaj la truojn, estas realisto. Ĉu vi komprenas?

Filo: Bonege!

Proverbo

Ĉiu komenco estas malfacila.

Klíč

1.
a) Jsem čistý, protože jsem umyt. Dítě je myto, protože je špinavé. Před spaním mají být všechny děti myty. Kniha je velmi zajímavá, proto je velice čtena. Dítě by bylo hezké, kdyby bylo umyto. Dědeček pochválil svou vnučku Evu. Maminko, víš, že Eva bude (má být) od dědečka pochválena? Upřímní hosté: Maso je snědeno, víno vypito, můžeme tedy jít domů.

b) Bonaj verkistoj estas, estis kaj ĉiam estos amataj de siaj legantoj. Ĉu la gazeto estas jam pagita? Ne, ĝi estas pagota. Jozefo, ĉu vi jam skribis ĉiujn ekzercojn? La anglan ekzercon mi jam skribis, ĝi estas skribita, la Esperantan mi skribas, ĝi estas skribata kaj la matematikan mi skribos, ĝi estas ankoraŭ skribota.

c) Mirek přišel, když Josef kupoval lístek, proto koupil lístek také Mirkovi. Protože Karel přišel, když Josef lístky už koupil, nemohl už koupit lístek také pro Karla. Když si Josef umyl ruce, sedl si ke stolu a jedl. Nejdříve jedl polévku, a když polévku snědl, dostal maso. Potom hrál s Karlem šachy. Když vyhrál jednu partii, přestali hrát a šli se koupat. Když se koupali, přišel Mirek a všichni se koupali spolu. Když se vykoupali, šli hrát volejbal. Když minuly dva týdny, rodina očekávala vracejícího se otce. Když se otec vrátil, vypravoval mnoho o překrásném prázdninovém pobytu.

2. Mirko venos, kiam Jozefo estos aĉetanta la bileton, tial li aĉetos la bileton ankaŭ por Mirko. Ĉar Karlo venos, kiam Jozefo estos jam aĉetinta la biletojn, li jam ne povos aĉeti la bileton ankaŭ por Karlo. Kiam Jozefo estos lavinta la manojn, li sidiĝos al la tablo kaj manĝos. Unue li manĝos supon, kaj kiam li estos la supon manĝinta, li ricevos viandon. Poste li ludos kun Karlo ŝakon. Kiam li estos gajninta unu partion, ili ĉesos ludi kaj iros baniĝi. Kiam ili baniĝos, venos Mirko kaj ili ĉiuj baniĝos kune. Kiam ili estos baniĝintaj, ili iros ludi volejbalon. Kiam estos pasintaj du semajnoj, la familio atendos la revenantan patron. Kiam la patro estos reveninta, li multe rakontos pri la belega libertempa restado.

3. Bývalý starosta vesnice onemocněl. Po něm se stal starostou nejlepší vesničan. Členové obce postavili (vybudovali) ve vsi pro děti krásnou školu, tělocvičnu a hřiště. Ve škole je knihovna s mnoha knihami a krásná světlá čítárna. V tělocvičně je moderní umývárna. V okolních vsích se velmi pochvalně mluví o velikosti, kráse a čistotě této školy. Vesnice má vlastní kino a videopůjčovnu. Za vsí postavili velký kravín. Téměř všichni vesničané mají svůj vlastní automobil a mladí mají motocykl. Ano, píle a pracovitost našich zemědělců je známa.


Malé národy, také my, by měly věnovat právě esperantu větší pozornost.
Janis Rainis, lotyšský básník


Theodor Kilian - učebnice esperanta